80 km/u max op de Ring Utrecht beter voor veiligheid en doorstroming
Toename wegcapaciteit maar liefst 67%80 km/u max op de Ring Utrecht beter voor veiligheid en doorstroming
Cor van Angelen en Gerard Cats (Kracht van Utrecht)
Op de Ring Utrecht mag nu grotendeels 100 km/u gereden worden. We weten allemaal dat 80 km beter is voor de luchtkwaliteit en daarmee voor de gezondheid. Bovendien is er ook minder geluid en stikstof. Maar ook neemt de veiligheid en de capaciteit van de weg met tientallen procenten toe. Files en filezwaarte nemen in dezelfde orde af. De doorstroming is de grote winnaar.
De belangrijkste oorzaak van files op de Ring is niet de drukte in het algemeen, maar het in- en uitvoegen bij knooppunten. Bijvoorbeeld vanuit de richting Amersfoort na de zogenaamde ‘Varkensbocht’ neemt 80 km/u de fileoorzaak daar voor het grootste deel weg.
Hoeveel auto’s kan de Ring verwerken?
Om te bepalen hoeveel auto’s de Ring kan verwerken wordt de volgende tabel gebruikt. De Ring is verdeeld in zes trajecten. Per traject is aangegeven wat de nu geldende maximale snelheid is en het aantal rijstroken.
Bij 100 km/u kan er elke 2 seconden een auto achter elkaar rijden. Elke auto heeft dan 55,56 m asfalt nodig. Vrachtauto’s gebruiken een deel van de weg en die rijden geen 100 maar 80 of 90 km/u. Er blijft van de 180 km totale rijstrooklengte waarop nu 100 km/u gereden mag worden ongeveer 150 km over voor personenauto’s.
Als er 80 in plaats van 100 km/u gereden wordt, rekent Rijkswaterstaat met een onderlinge tijd van 1,5 sec. Elke auto heeft daarmee 33,33 m asfalt nodig. De wegcapaciteit neemt dan toe met maar liefst 67%. De onderlinge afstand van 1,5 seconden wordt veilig geacht bij lagere snelheden, omdat zowel de botsenergie als de remweg zich kwadratisch verhouden tot de snelheid. Die verhouding is 802 : 1002 = 0,64, dus 1/3 minder. Bij 80 km/u gebeuren veel minder ongelukken en als ze gebeuren zijn de gevolgen drastisch minder.
Bij 80 km/u kunnen er op de Ring Utrecht 150 km/33 m = 4.500 personenauto’s tegelijk rijden. Gemiddeld rijden die circa 10 minuten op de Ring. Per uur kunnen er dan 27.000 auto’s verwerkt worden.
Met een bezettingsgraad van 1,1 persoon per auto betekent dit dat de Ring bij een maximum snelheid van 80 km/u 30.000 automobilisten per uur kan bedienen. Bij 100 km/u is dit aantal ongeveer 20.000. De capaciteit van de Ring is bij 80 km dus ongeveer anderhalf maal zo groot als nu.
Doorstroming en files
Het grote verschil tussen 100 en 80 km/u in bovenstaande berekeningen ontstaat vooral door de kleinere afstand tussen auto’s. Helaas rijden automobilisten bij 100 vaak te dicht op elkaar. Dit is één van de oorzaken van ongelukken en dus files. Een andere oorzaak van files ligt in de snelheidsverschillen tussen vrachtverkeer en personenauto’s. Door een maximumsnelheid van 80 km/u in te voeren worden beide oorzaken sterk afgezwakt. Alleen daarom al ontstaat een verbeterde doorstroming bij 80 km/u.
De Varkensbocht
Het invoegen na de Varkensbocht verloopt nu helemaal niet vloeiend. Voor de bocht met twee rijstroken moet de snelheid eerst van 100 (enkele km daarvoor nog 130) naar 80 km/u gebracht worden en dan kruipt het verkeer in de bocht op elkaar. Na de bocht moet er voor een deel ingevoegd worden tussen het verkeer vanuit Hilversum op de A27. Dit verkeer mag 100 rijden, maar op de rechter strook zit vrachtverkeer.
Dagelijks is te zien dat personenauto’s die 100 rijden en zich tussen het vrachtverkeer wurmen dit vrachtverkeer ernstig hinderen en met optrekken en afremmen zoveel turbulentie ontwikkelen, dat alles wordt afgeremd en files ontstaan. De opstuwing van het verkeer in de Varkensbocht werkt niet mee als daarna de personenauto’s weer meer ruimte nodig hebben om 100 te rijden. De bestaande situatie van de Varkensbocht versterkt dit irritante ‘harmonica-effect’. Je kunt dus met overal 80 km/u een betere doorstroming en veiligheid halen, zonder snelheidsverschillen die turbulentie en het harmonica-effect veroorzaken. Het ruimtegebruik is dan optimaal en blijft constant, het verkeer wordt er rustiger en veiliger door. Bij in- en uitvoegstroken op enkele andere locaties op de Ring Utrecht geldt hetzelfde.
Zijn er dan geen nadelen aan 80 km/u?
Veel automobilisten zijn bang dat de reistijd toeneemt. Wil je van de hele Ring Utrecht ‘genieten’, waar je nu op bijna 20 km nog 100 km/u mag, dan doe je er 12 minuten over. Bij 80 km/u is dit een kwartier. Verschil: 3 minuten. Meestal maak je maar circa 5 of 6 km gebruik van de Ring en dan is het tijdverschil minder dan 1 minuut.
De voordelen samengevat
