Stikstof: scenes uit een soap

Stikstof: scenes uit een soap​

De verbreding A27/A12 Ring Utrecht levert stikstof uitstoot op: tijdens de aanleg door bv de bouwmachines en aan- en afrijdende betonmolens. Als de verbrede weg daarna in gebruik wordt genomen, zal er meer autoverkeer komen, waardoor de stikstofuitstoot toeneemt. Die extra stikstof belast alle natuur, maar meestal wordt er alleen gesproken over Natura 2000 gebieden, want die zijn wettelijk beschermd. De minister is dus wettelijk verplicht maatregelen te treffen om te voorkomen dat de verbreding A27/A12 leidt tot meer stikstof op Natura 2000 gebieden. Op dit moment staat één van zijn maatregelen volop in de belangstelling.

Rijkswaterstaat heeft de natuurvergunning van 8 boerenbedrijven opgekocht; 6 in Gelderland en 2 in Utrecht. Die boerenbedrijven beëindigen hun bedrijf en daarmee hun stikstofuitstoot. Dat zou de toename van stikstofdepositie door de verbreding A27/A12 op veel Natura 2000 gebieden moeten compenseren.

Soap scene 1
Het ministerie koopt namelijk geen stikstofrechten, want die bestaan niet. Het ministerie koopt natuurvergunningen, dus vergunningen om vee te houden. Het ministerie denkt dat de rechter het goed zal vinden dat je een natuurvergunning om vee te houden omzet naar een natuurvergunning om een snelweg aan te leggen. Dat is natuurlijk aanvechtbaar, temeer omdat Nederland verplicht is natuurvergunningen in te trekken voor natuurverbetering. Dus is het niet zomaar toegestaan om een ingetrokken vergunning in te zetten om natuur weer te verslechteren door de aanleg van een snelweg. Zou je denken.

Soap scene 2
Echter niet het Rijk, maar de provincies beheren de natuurvergunningen. De provincies moeten dan ook de door Rijkswaterstaat opgekochte vergunningen intrekken, anders heeft Rijkswaterstaat er nog niets aan. Maar de provincie Gelderland wil helemaal niet dat Gelderse boerenbedrijven worden opgekocht voor de verbreding van een snelweg in Utrecht. Als er bedrijven worden opgekocht, dan voor woningbouw in Gelderland, of om Gelderse boeren die in het verleden zonder vergunning hebben mogen uitbreiden, alsnog een vergunning te geven.  De Raad van State heeft namelijk die uitbreiding zonder vergunning achteraf afgewezen. Daarom weigert de provincie Gelderland momenteel de door Rijkswaterstaat opgekochte vergunningen in te trekken. Juristen denken dat de provincie sterk staat, maar natuurlijk gaat het Rijk proberen de provincie over te halen of te dwingen om toch de vergunningen in te trekken. Het zou mooi zijn als de provincies Gelderland en ook Utrecht op deze manier de verbreding kunnen tegenhouden!

Soap scene 3
Veel boerenbedrijven die Rijkswaterstaat heeft opgekocht, zijn al helemaal of deels gestopt, of ze hebben nooit hun vergunning volledig benut. Zo is er een boer die van plan was over te stappen van varkens naar runderen, en daarvoor wel de vergunning had gekregen, maar die overstap nooit heeft voltooid. Als Rijkswaterstaat vervolgens de volledige vergunning opkoopt en inzet voor de verbreding, dan neemt al met al de stikstofdepositie juist toe. Omdat immers de depositie nooit zo hoog is geweest als vergund was. Om deze toename in te perken, wordt er wel wat van de vergunning afgeroomd (30% tot 50%), maar dat is niet altijd genoeg. Overigens lees je vaak dat die afroming gebruikt wordt voor natuurverbetering, maar dat is dus niet zo. Die afroming is er alleen om te voorkomen dat de hele stikstofhandel door de rechter wordt afgeschoten omdat er mogelijk juist meer stikstof door komt.

We gaan nog veel horen over stikstof, ook in de voorbereiding van en tijdens de rechtszaken bij de Raad van State. Tenzij natuurlijk de minister eieren voor zijn geld kiest en de verbreding afblaast!