Waarom werkt het niet? Zijn er alternatieven?

Waarom werkt het niet? Zijn er alternatieven?

Bredere snelwegen laten de stad volledig vastlopen, omdat ze nog meer auto’s de stad in brengen. Hoe zit dat precies in elkaar?

Utrecht verwacht tot 2030 te groeien, tot 400.000 inwoners. Het Utrecht Science Park op De Uithof verwacht rond die tijd twee- of driemaal zoveel verkeersbewegingen te genereren als nu. Oftewel: de stad groeit, met meer inwoners en meer werkgelegenheid, en daarbij horen hogere eisen aan bereikbaarheid.

Bredere snelwegen laten de stad nog meer vastlopen
Daaraan kun je niet tegemoetkomen door meer snelwegen aan te leggen. Meer snelweg verbetert misschien in eerste instantie wel de autodoorstroming op de snelweg. Maar de ruimte die daardoor ontstaat, wordt snel weer opgevuld. Dat komt doordat er meer mensen in de auto stappen, of weer in de spits gaan rijden. Dat proces gaat door totdat er weer files staan. Uiteindelijk heb je meer auto’s op de snelweg gekregen. Die auto’s moeten echter ook ergens de snelweg op en weer eraf. Ergens kom je die extra auto’s dus ook weer tegen in de stad, of in de Uithof. De stad zit echter nu al verstopt. Auto’s erbij betekent nog langere wachtrijen bij kruispunten, stoplichten, parkeerplaatsen. Je kunt wel lekker doorrijden op de snelweg, maar vervolgens sta je veel langer vast in de stad. De autobereikbaarheid is, over de hele reis gezien, juist afgenomen. Extra snelwegen werken dus averechts.

Andere oplossingen
Om tegemoet te komen aan de hogere eisen van bereikbaarheid van stad en regio moet je dan ook de oplossing niet zoeken in betere autobereikbaarheid. Verbetering van bereikbaarheid moet je zoeken in verbetering van bereikbaarheid per fiets en openbaar vervoer. Omdat de ruimte in de stad beperkt is kan dat betekenen dat je ruimte die nu voor de auto is gereserveerd, vrij moet maken voor fiets of openbaar vervoer (OV).

Hetzelfde geldt voor geld. Omdat de financiële middelen van Nederland beperkt zijn kan het betekenen dat je je geld gebruikt voor verbeteringen aan fiets- en OV-voorzieningen, in plaats van voor meer snelweg. De conclusie moet dan ook zijn dat we moeten zoeken naar alternatieven, in de vorm van verbeterde bereikbaarheid per fiets en OV.

Een leuk bij-effect daarvan is dat er minder auto’s de stad in willen. De automobilist die écht niet anders kan zal daarom beter kunnen doorrijden. Dus ook de autobereikbaarheid verbetert als je inzet op fiets en OV. Maar alleen voor wie écht de auto nodig heeft. Dat geldt in het bijzonder voor de logistiek, zoals de bevoorrading van winkels. De middenstand in de binnenstad ziet dan ook voordelen als je minder investeert in de auto ten gunste van fiets, OV en voetganger. Daarbij gaat het om investeringen in geld en in ruimte.

Zie ook: Ontwerp binnen de bestaande bak?

Gemeente Utrecht
De gemeente Utrecht heeft een mobiliteitsplan gemaakt voor 2025, dat inzet op Openbaar Vervoer en fiets. Overigens moet je bij fiets ook denken aan de elektrische fiets.
Om bij voorbaat een misverstand weg te nemen: dit mobiliteitsplan zorgt niet voor meer verkeer op de Ring.

Nog wat achtergrondinformatie: onderzoek en referenties
In de Startnotitie Ring Utrecht schrijft Rijkswaterstaat:
Van het totale verkeer op de in- en uitvalswegen ten opzichte van de Ring Utrecht is ongeveer 30% lokaal (stad Utrecht), 35% regionaal en 35% doorgaand verkeer.
We zijn er dan ook terecht van uitgegaan dat toename van het verkeer op de snelweg vooral leidt tot meer autoverkeer in de stad.

Dat meer asfalt niet tot betere doorstroming leidt, is een bekende wet in de verkeerskunde, voor het eerst geformuleerd door Anthony Downs: Traffic Congestion is Here to Stay.

Dit is later regelmatig bevestigd door anderen, zoals Duranton en Turner. In het Engels noemt men deze wet: the fundamental law of road congestion. Files zullen dus niet verdwijnen in (rand)stedelijke gebieden. Dat geldt niet alleen voor de snelwegen, maar ook voor het onderliggend wegennetwerk, dus gemeentelijke en provinciale wegen. Omgekeerd geldt ook: beter openbaar vervoer zal evenmin de files wegwerken. Wel zal beter OV de bereikbaarheid verbeteren. Niet de bereikbaarheid per auto, maar wel de bereikbaarheid d.m.v. openbaar vervoer.
Helaas, de droom van het rijden zonder file is een luchtkasteel.

Hier vind je het onderzoek van Gilles Duranton en Matthew Turner: The Fundamental Law of Road Congestion: Evidence from US Cities

En dit is een wat gemakkelijker leesbaar en veel breder artikel: What’s Up With That: Building Bigger Roads Actually Makes Traffic Worse. Hierin worden voorbeelden genoemd waarin zelfs het sluiten van snelwegen niet tot problemen leidt, maar wel tot betere lucht, minder lawaai en meer groen. Bijv. in Seoul en Parijs. Let op, bij dit artikel moet je of inloggen of snel kopieren.