Grote aanslag op bos van Amelisweerd

Honderden bomen worden gekapt

Voor de verbreding van de A27 wordt  opnieuw een stuk bos van Amelisweerd gekapt. Minstens 800 bomen zullen sneuvelen aan weerszijden van de bak. In 1982, bij de aanleg van de A27, moesten 600 bomen wijken; nu is Amelisweerd opnieuw de klos. Een strook waardevol bos met hoge oude bomen gaat er aan. Er staan eiken van meer dan 150 jaar oud.

In een rapport dat is gemaakt in opdracht van Rijkswaterstaat gaat Bureau Copijn ervan uit dat er aan de oostkant van de snelweg in Amelisweerd en in het aansluitende Krommerijn gebied ten noorden daarvan wellicht 707 bomen zullen sneuvelen. Opvallend is dat Copijn uitgaat van een strook van 25 meter bos die kan verdwijnen, terwijl Rijkswaterstaat zegt niet meer dan 15 meter nodig te hebben.

Waarom 25 meter?

  • De betonnen bak van de snelweg moet opnieuw verankerd worden met zogenaamde groutankers.
  • Er moet een nieuw onderhoudspad komen.
  • Latere schade als gevolg van de kap: bijvoorbeeld zonnebrand bij beuken die plotseling ’s zomers in het volle licht staan. Dat is ook gebeurd na de kap in de jaren ’80.
  • Er moet een nieuwe bosrand worden gemaakt voor het dak op de bak (zie verderop). Zogenaamde aanhechting kan bomen gaan kosten.
  • Boomwortels steken ver uit, dus ook bomen die verder staan dan die 15 meter gaan kapot.

Er gaat meer verloren dan alleen bomen. Het hele ecosysteem van het bos gaat schade oplopen. Bij grootschalige kap wordt het hele wortelsysteem aangetast.
Inmiddels moeten wij er rekening mee houden dat het meer dan 25 meter kan gaan worden, want Rijkswaterstaat heeft aangekondigd een 70 meter diepe diepwand constructie om het verbrede dak heen nodig te hebben. Dat vraagt weer om extra werkruimte voor de aannemers.

Amelisweerd is rijksmonument
Landgoed Oud- en Nieuw Amelisweerd is een heel belangrijk wandelgebied voor Utrecht en ligt dichtbij Lunetten. Jaarlijks komen er meer dan 1 miljoen mensen recreëren. De landgoederen zijn het best bezochte groengebied van Utrecht. Sinds 2006 zijn de landgoederen Rijksmonument geworden. En dat is niet voor niets. De landgoederen hebben belangrijke landschappelijke én cultuurhistorische waarden. In het stuk langs de A27, het Markiezenbos, komen flink wat bomen voor van 200 jaar en ouder. Ook is het een rustgebied voor reeën en sinds enkele jaren komt ook de das voor. In 1980 besloot de Raad van State dat de weg in een betonnen bak moest omdat de variant met glooiende wanden, die Rijkswaterstaat had gewild, veel te veel waardevolle natuur zou kosten. Rijkswaterstaat en het ministerie willen nu alles kappen wat toen is gespaard.

Nog meer kap en aantasting natuur
Ook langs andere delen van de A27/A12 worden veel bomen gekapt en verdwijnt opnieuw waardevolle natuur: meer dan 60 hectare! Na de kap van Amelisweerd in 1982 beloofde minister Zeevalking (D66) dat er weer bomen zouden worden terug geplant, in en rond het verkeersplein Rijnsweerd. Die toen aangeplante bomen worden nu op hun beurt allemaal gekapt voor het nieuwe verkeersplein van drie verdiepingen.
Behalve het bos wordt ook het landschap verder aangetast. Bijvoorbeeld het Krommerijngebied en het mooie landschap achter de Botanische Tuinen op de Uithof. Ook de weidegebieden rond Fort Voordorp en Fort ’t Hemeltje. Het viaduct over de Kromme Rijn wordt bijna 100 meter breed.

Commissie MER zet veel vraagtekens
De gevolgen voor milieu en natuur door het bouwen van een 70 meter diepwand en de verbreding zijn nog steeds niet duidelijk, stelt de commissie in haar adviesrapport van juli 2020. De commissie geeft aan dat nog niet eens alle emissies en effecten zijn doorgerekend en gepresenteerd. Ook de gevolgen voor de broedvogelstand en voor beschermde diersoorten is nog onvoldoende in beeld gebracht om de noodzakelijke natuurvergunning te verlenen. Rijkswaterstaat en het Ministerie moeten hun huiswerk opnieuw maken.

Natuurcompensatie hoezo?
Volgens de Boswet moeten alle gekapte bomen langs het hele tracé worden gecompenseerd. Dat zijn er heel wat dus. Daarnaast gelden er speciale regels voor het kappen in natuurgebieden (het Natuurnetwerk, de vroegere Ecologische Hoofdstructuur). Hoe waardevoller de natuur, des te zwaarder de benodigde compensatie, omdat het zo’n anderhalve eeuw duurt voor het nieuw geplante bos weer even oud en waardevol is. Als er ruim 3 ha. wordt gekapt in Amelisweerd, moet er meer dan 10 ha. worden gecompenseerd. En de wet eist, dat de compensatie zo dichtbij mogelijk plaatsvindt. Dat gaat nooit helemaal lukken, want er is geen plek meer vlakbij Utrecht voor zoveel compensatie. Ook wil je niet dat waardevol cultuurlandschap wordt opgeofferd om er bos van te maken. Dit is dan ook een van de redenen waarom de gemeente Utrecht niet zo blij is met de verbreding van de A27 bij Amelisweerd. De passage in het regeerakkoord over afgesproken natuurcompenserende maatregelen voor Amelisweerd is dus een loze belofte.

Lees meer over de volgende onderwerpen:

Er gaan meer bomen gekapt worden dan in 1982.
 
Het landgoed Amelisweerd is een rijksmonument. Als het Rijksmuseum op deze manier aangetast zou worden, zou iedereen op z’n achterste benen staan.
 
De plannen voor de wettelijk verplichte natuurcompensatie voldoen niet aan de eisen die daaraan gesteld worden.
Dak op de Bak oftewel ‘Groene Verbinding’ naar Amelisweerd
En het Dak op de Bak dan? Daar kun je toch bos planten? Nou nee, niet echt dus.

Een waardevolle uitbreiding van Amelisweerd of een zogenaamd cadeautje van de overheid? In ieder geval kunnen er geen hoge bomen op groeien en qua geluid helpt het niet. Het is dus in geen geval een vervanging voor het oude bos van Amelisweerd. Ook moet voor het dak nog meer bos worden gekapt. De overkapping van 249 meter loopt schuin omhoog, omdat de weg daar schuin omhoog loopt.

Er komt een meter grond op, dus de ruimte voor boomwortels is beperkt. Er kunnen kleine bomen geplant worden , maar zeker geen eiken en beuken zoals de bomen die nu staan. Het is een smalle strook en de Koningsweg maakt er deel van uit. Dus er blijft niet veel over voor beplanting. 249 meter is net geen tunnel en daarom hoeft het volgens Rijkswaterstaat niet te voldoen aan de wettelijke eisen van een tunnel. Dit kan gevaarlijk zijn bij calamiteiten.

Geluidswering?
En mocht je denken dat het dak helpt tegen verkeerslawaai in Amelisweerd. Dat is nauwelijks het geval. Alleen midden op het dak scheelt het geluid, maar in Amelisweerd is de geluidsreductie zo klein dat bijna niemand dat kan horen. En ook verder in de omgeving merk je er niets van. De Kerngroep heeft dit laten doorrekenen.
Het meeste geluid komt van het noordelijker gelegen stuk van de weg (richting Kromme Rijn), want dat ligt hoog. Dat wil zeggen dat het lawaai veel erger wordt dan nu, want de weg krijgt er 4 banen bij.

Share This